زیست فناوری کشاورزی
تعریف
زیست‌فناوری کشاورزی، حوزه ای از علوم کشاورزی است که شامل استفاده از ابزارها و تکنیک های علمی، از جمله مهندسی ژنتیک، نشانگرهای مولکولی، تشخیص مولکولی، واکسن ها، و کشت بافت برای اصلاح موجودات زنده: گیاهان، حیوانات و میکروارگانیسم ها می شود.
گرایش ها :
– مهندسی ژنتیک گیاهان (Genetic Engineering of Plants): تغییر و بهبود ژنتیکی گیاهان برای مقاومت به بیماری‌ها و آفات.
– زیست‌فناوری گیاهان (Plant Biotechnology): توسعه محصولات جدید و بهبود صفات گیاهان.
– زیست‌فناوری حیوانات (Animal Biotechnology): اصلاح ژنتیکی حیوانات و تولید داروها و واکسن‌ها.
– کشاورزی پایدار (Sustainable Agriculture): تکنیک‌های زیستی برای افزایش بهره‌وری و کاهش اثرات زیست‌محیطی.
– زیست‌فناوری خاک (Soil Biotechnology): بهبود خاک‌ها و تقویت گیاهان با استفاده از میکروارگانیسم‌ها.
مباحث مطرح شده در این شاخه:
– مهندسی ژنتیک گیاهان: تغییر و بهبود ژنتیکی گیاهان برای افزایش مقاومت به آفات و بیماری‌ها.
– زیست‌فناوری حیوانات: اصلاح ژنتیکی حیوانات برای بهبود تولید محصولات دامی.
– کشاورزی پایدار: استفاده از تکنیک‌های زیستی برای افزایش بهره‌وری و کاهش اثرات زیست‌محیطی.
– تکنیک‌های کشت بافت: استفاده از کشت بافت برای تکثیر گیاهان با ویژگی‌های مطلوب.
پروژه‌های در حال آزمایش:
– محصولات مقاوم به خشکی و شور: توسعه گیاهانی که در شرایط سخت آب و هوایی مانند خشکی و شوری زنده می‌مانند.
– مهندسی ژنتیکی حیوانات: ایجاد حیوانات با ویژگی‌های بهبود یافته مانند افزایش تولید شیر یا مقاومت به بیماری‌ها.
– کودهای زیستی: توسعه کودهایی که به جای مواد شیمیایی از میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌کنند.
– حشره‌کش‌های زیستی: توسعه مواد زیستی که به عنوان حشره‌کش عمل می‌کنند و کمتر مضر برای محیط زیست هستند.
دانشگاه های فعال در این حوزه :
دانشگاه‌های ایرانی:
دانشگاه صنعتی شریف
حوزه‌های فعالیت: تولید بیوفیول، زیست‌کاتالیست‌ها
دانشگاه صنعتی اصفهان
حوزه‌های فعالیت: بیومواد، تصفیه زیستی
دانشگاه تربیت مدرس
حوزه‌های فعالیت: زیست‌فناوری غذایی، پلاستیک‌های زیست‌تخریب‌پذیر
دانشگاه‌های غیر ایرانی:
Massachusetts Institute of Technology (MIT) (USA)
حوزه‌های فعالیت: تولید بیوفیول، بیومواد
ETH Zurich (Switzerland)
حوزه‌های فعالیت: زیست‌کاتالیست‌ها، تصفیه زیستی
Technical University of Denmark (DTU) (Denmark)
حوزه‌های فعالیت: زیست‌فناوری غذایی، پلاستیک‌های زیست‌تخریب‌پذیر
شرکت‌های فعال:
- شرکت کیمیا زیست (Kimia Zist)- پروژه‌ها: مهندسی ژنتیک گیاهان، تولید کودهای زیستی- محصولات عمده: گیاهان مقاوم به آفات و بیماری‌ها، کودهای زیستی
- شرکت دانش‌بنیان زیست فناوران پارس (Zist Fanavaran Pars)- پروژه‌ها: بهبود نژاد گیاهان و حیوانات، توسعه محصولات کشاورزی زیستی- محصولات عمده: بذور اصلاح شده، محصولات کشاورزی ارگانیک
- شرکت نیک پژوهش (Nik Pouyesh)- پروژه‌ها: کشت بافت گیاهان، توسعه تکنیک‌های کشاورزی پایدار- محصولات عمده: گیاهان تکثیر شده از طریق کشت بافت، کودهای زیستی و آلی
متخصصان:
- دکتر رضا ملک‌زاده
– حوزه: ژنتیک پزشکی، تحقیقات سرطان
– سمت: استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دکتر محمدرضا زالی
– حوزه: ایمونوتراپی، ژن‌درمانی
– سمت: رئیس مرکز تحقیقات ایمونولوژی و آسم دانشگاه علوم پزشکی تهران
- دکتر فریدون عزیزی
– حوزه: تشخیص زیستی، بیماری‌های متابولیک
– سمت: رئیس مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی