زیست فناوری دریایی
تعریف
زیست فناوری دریایی خلق محصولات و فرآیندهای موجودات دریایی از طریق کاربرد زیست فناوری، زیست‌شناسی مولکولی و سلولی و بیوانفورماتیک است. این حوزه علمی است که با اکتشاف اقیانوس برای توسعه داروهای جدید دارویی، محصولات شیمیایی، آنزیم ها و سایر محصولات و فرآیندها سروکار دارد. همچنین با پیشرفت آبزی پروری و ایمنی غذاهای دریایی، زیست پالایی، سوخت های زیستی و غیره سروکار دارد.
گرایش ها :
– زیست‌شناسی دریایی (Marine Biology): مطالعه و بهره‌برداری از میکروارگانیسم‌ها و موجودات دریایی.
– زیست فناوری آبزیان (Aquaculture Biotechnology): بهبود فرآیندهای پرورش و تولید آبزیان.
– محصولات زیستی دریایی (Marine Bioproducts): استخراج و تولید محصولات زیستی از منابع دریایی.
– زیست‌فناوری محیطی دریایی (Marine Environmental Biotechnology): استفاده از تکنیک‌های زیستی برای حفاظت و بازسازی محیط‌های دریایی.
– منابع طبیعی دریایی (Marine Natural Resources): کشف و بهره‌برداری از مواد زیستی و دارویی در محیط‌های دریایی.
مباحث مطرح شده در این شاخه:
زیست‌شناسی دریایی: مطالعه موجودات دریایی و اکوسیستم‌های دریایی.
پرورش و اصلاح نژاد آبزیان: بهبود و توسعه تکنیک‌های پرورش آبزیان و اصلاح نژاد برای افزایش تولید و مقاومت.
بیوفناوری دریایی: استفاده از منابع دریایی برای تولید محصولات دارویی، غذایی و صنعتی.
زیست‌کاتالیست‌های دریایی: استفاده از آنزیم‌ها و میکروارگانیسم‌های دریایی در فرآیندهای صنعتی.
تصفیه زیستی محیط‌های دریایی: استفاده از میکروارگانیسم‌ها برای پاکسازی آلودگی‌های دریایی، به ویژه آلودگی‌های نفتی.
محصولات زیستی دریایی: استخراج و استفاده از مواد زیستی دریایی مانند جلبک‌ها و ترکیبات فعال زیستی برای تولید داروها، مکمل‌های غذایی و محصولات بهداشتی.
پروژه‌های در حال آزمایش:
تولید محصولات دارویی و مکمل‌های غذایی از جلبک‌های دریایی
شرح پروژه: استخراج ترکیبات فعال زیستی از جلبک‌های دریایی برای تولید محصولات دارویی و مکمل‌های غذایی.
مؤسسات مجری: دانشگاه علوم دریایی چابهار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
پرورش و اصلاح نژاد ماهی‌ها و آبزیان
شرح پروژه: بهبود تکنیک‌های پرورش ماهی و دیگر آبزیان، و ایجاد نژادهای جدید با مقاومت بیشتر به بیماری‌ها و شرایط محیطی سخت.
مؤسسات مجری: دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
پاکسازی آلودگی‌های نفتی در محیط‌های دریایی
شرح پروژه: استفاده از میکروارگانیسم‌ها و زیست‌کاتالیست‌ها برای تجزیه نفت و سایر آلودگی‌های شیمیایی در محیط‌های دریایی.
مؤسسات مجری: دانشگاه صنعتی اصفهان
تولید بیوفیلم‌ها و بیومواد از منابع دریایی
شرح پروژه: استخراج و تولید بیوفیلم‌ها و بیومواد با استفاده از میکروارگانیسم‌های دریایی برای کاربردهای صنعتی و پزشکی.
مؤسسات مجری: دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
دانشگاه های فعال در این حوزه :
دانشگاه‌های ایرانی:
دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر
حوزه‌های فعالیت: زیست‌شناسی دریایی، بیوتکنولوژی آبزیان
دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس
حوزه‌های فعالیت: محصولات زیستی دریایی، منابع طبیعی دریایی
دانشگاه علوم و فنون دریایی چابهار
حوزه‌های فعالیت: زیست‌فناوری محیطی دریایی، پرورش آبزیان
دانشگاه‌های غیر ایرانی:
University of California, San Diego (USA)
حوزه‌های فعالیت: زیست‌شناسی دریایی، بیوتکنولوژی آبزیان
University of Bergen (Norway)
حوزه‌های فعالیت: محصولات زیستی دریایی، زیست‌فناوری محیطی دریایی
James Cook University (Australia)
حوزه‌های فعالیت: منابع طبیعی دریایی، پرورش آبزیان
شرکت‌های فعال:
- شرکت زیست‌فناوری دریای پارس (Pars Marine Biotechnology)
پروژه‌ها: تولید محصولات دارویی و بهداشتی از جلبک‌های دریایی، توسعه تکنیک‌های پرورش آبزیان
محصولات عمده: مکمل‌های غذایی، داروهای مبتنی بر ترکیبات دریایی، محصولات بهداشتی
- شرکت زیست فناوری دریایی خلیج فارس (Persian Gulf Marine Biotechnology)
پروژه‌ها: پاکسازی آلودگی‌های نفتی، تولید بیوفیلم‌ها و بیومواد دریایی
محصولات عمده: بیوفیلم‌های صنعتی، مواد زیستی دریایی برای کاربردهای پزشکی
- شرکت فناوران زیست دریایی آریا (Aria Marine Bio Innovators)
پروژه‌ها: پرورش و اصلاح نژاد ماهی‌ها، تولید ترکیبات فعال زیستی از منابع دریایی
محصولات عمده: ماهی‌های اصلاح شده، ترکیبات دارویی دریایی، مکمل‌های غذایی
- شرکت توسعه فناوری زیستی خزر (Caspian Bio Tech Development)
پروژه‌ها: استفاده از جلبک‌های دریایی برای تولید مواد زیستی، تحقیق و توسعه در زمینه زیست‌کاتالیست‌های دریایی
محصولات عمده: مواد زیستی دریایی، زیست‌کاتالیست‌ها برای کاربردهای صنعتی
متخصصان:
- دکتر حمیدرضا نورانی
– حوزه: زیست‌شناسی دریایی، اکولوژی دریایی
– سمت: استاد و محقق دانشگاه علوم دریایی چابهار
– توضیحات: دکتر نورانی در زمینه اکوسیستم‌های دریایی و بهره‌برداری از منابع زیستی دریایی فعالیت می‌کند. پروژه‌های او شامل بررسی تنوع زیستی دریایی و استفاده از جلبک‌های دریایی برای تولید مواد زیستی است.
- دکتر مهدی سلطانی
– حوزه: بیوتکنولوژی آبزیان، پرورش و اصلاح نژاد آبزیان
– سمت: استاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
– توضیحات: دکتر سلطانی در زمینه پرورش و اصلاح نژاد ماهی‌ها و دیگر آبزیان فعالیت دارد. او همچنین بر روی تولید مواد دارویی و مکمل‌های غذایی از منابع دریایی کار می‌کند.
- دکتر زهرا نوری
– حوزه: بیوفناوری دریایی، محصولات زیستی دریایی
– سمت: استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
– توضیحات: دکتر نوری در زمینه استخراج و استفاده از مواد زیستی از منابع دریایی فعالیت دارد. پروژه‌های او شامل تولید محصولات دارویی و بهداشتی از منابع دریایی است.
- دکتر علی شریفی
– حوزه: تصفیه زیستی محیط‌های دریایی، پاکسازی آلودگی‌های نفتی
– سمت: استاد دانشگاه صنعتی اصفهان
– توضیحات: دکتر شریفی در زمینه استفاده از میکروارگانیسم‌ها برای پاکسازی آلودگی‌های نفتی و دیگر آلودگی‌های محیط‌های دریایی فعالیت دارد.